Ciemięga to niewielka rzeka, lewy dopływ Bystrzycy o długości 38,9 km. Źródła znajdują się na wysokości 223 m n.p.m. w lesie w miejscowości Motycz Leśny. Od źródeł płynie przez las na odcinku około 1 km. Następnie wpływa na otwarty teren pastwisk łąk wsi Miłocin. Po przepłynięciu odcinka około 2 km wpływa pod dwa mosty. Kolejowy linii Lublin-Warszawa oraz drogowy, trasy Lublin-Kazimierz Dolny. Następnie wpływa na wysokości 205 m n.p.m. w podmokłą dolinę z pastwiskami i łąkami zwanymi „szerokimi”. Nazwa ta pochodzi od rozszerzającej się doliny na szerokość od 200-300m. od ograniczających ją gruntów wsi Miłocin, do gruntów wsi Moszna. Przez środek doliny przechodzi rów melioracyjny, którym rzeka zasilana jest dodatkowo wodą, wypływającą ze zbocza okalającego dolinę. Od początku łąk „szerokich” rzeka płynie do końca wsi na odcinku około 1,5 km. Długość rzeki do tego miejsca wynosi około 5 km i poniższy opis będzie dotyczył tego odcinka. Obszar ten, obok malowniczego krajobrazu z walorami czystego środowiska, ma bardzo bogatą faunę i florę. Występuje tu wiele gatunków roślin oraz ssaków, ptaków gadów i płazów.
SSAKI. Największym na tym terenie i coraz bardziej pospolitym ssakiem jest sarna polno-leśna. Sarna jest zwierzyną łowną. Jej bytowanie, poza lasem, stanowią pola uprawne ze śródpolnymi zadrzewieniami oraz łąki porośnięte drzewami i krzewami. Lis też jest zwierzyną łowną i występuje na całym terenie. Po corocznych akcjach szczepień przeciw wściekliźnie, jego populacja bardzo wzrosła. Zając zamieszkuje na całej opisywanej powierzchni i do połowy lat 90 występował bardzo licznie, obecnie jego liczebność bardzo zmalała. Ocenia się, że powodem tego jest stosowanie w rolnictwie na szeroką skalę herbicydów, powodujących masowe zatrucia. Z tego względu, myśliwi zrezygnowali z polowań, aby odbudować populację do poziomu lat z końca ubiegłego stulecia. Na łąkach i pastwiskach nad rzeką oraz w sadach i na polach, można też spotkać jeża. Prowadzi on nocny tryb życia i widoczny jest o poranku i o zmierzchu. Zapada w sen zimowy. Kuna domowa i tchórz przebywają w zabudowaniach gospodarczych, również w starych drzewach z dziuplami w pobliżu zabudowań. Wiewiórka bytuje w lesie oraz w zadrzewieniach nad rzeką i przy gospodarstwach. Łatwa do obserwacji ze względu na żerowanie w ciągu dnia. Łasica- to niewielkie zwierzątko, przebywające w zwalonych pniach starych drzew, zabudowaniach gospodarczych i rumowiskach. Trudna do obserwacji ze względu na małą jej liczebność i nocny tryb życia. Chomik- żyje w norach na terenie upraw rolnych. Żapada w sen zimowy, budząc się od czasu do czasu, aby zjeść nieco nasion traw i zbóż zebranych w podziemnej spiżarni. Kret- jest najbardziej rozpowszechnionym niewielkim ssakiem. Występuje na całym terenie, budując rozległą sieć podziemnych korytarzy oraz charakterystyczne kopce na powierzchni ziemi. Pod całkowitą ochroną.
GADY I PŁAZY. Żółw błotny, jego obecność stwierdzono w 2007 roku w rzece na granicy lasu i łąk w odległości około 1 km od źródeł. Ubarwienie żółwia jest brunatno- czarne. Głowa i szyja z charakterystycznymi żółtymi plamkami i centkami. Zapada w sen zimowy, budzi się na początku kwietnia. Żywi się płazami, ich larwami i ślimakami wodnymi. Występujący w dolinie rzeki padalec zwyczajny, to niewielka beznoga jaszczurka, kształtem przypominająca małego węża. Występuje w różnym ubarwieniu , u nas mamy odmianę brązową. Traszka zwyczajna- to małe zwierzątko o długości około 10 cm kolor grzbietu szaro- brunatny. Strona brzuszna jasnopomarańczowa, gęsto nakrapiana. Zamieszkuje niewielkie sadzawki, rozlewiska na łąkach, jak również możemy ją spotkać w przydomowych oczkach wodnych. Żywi się drobnymi żyjątkami wodnymi, polując w nocy lub w czasie rosy i słoty. Jaszczurka żyworodna- ma długość ciała do 14 cm. Ubarwienie grzbietu brunatne. Strona brzuszna u samicy koloru białego, u samca zaś koloru pomarańczowożółtego. Żyje w lesie, nad oczkami wodnymi i pod korzeniami drzew. Żywi się owadami oraz dżdżownicami i nagimi ślimakami. Jaszczurka zwinka –jest nieco większa od żyworodnej. Długość ciała do 20 cm. Ubarwienie grzbietu i głowy brunatne , pokryte plamkami i kropkami tworzącymi charakterystyczne desenie. Żyje na skraju dróg i na silnie nasłonecznionych polanach. Ropucha szara – występuje w lesie, zaroślach i ogrodach, blisko siedzib ludzkich. Rozmnaża się w wodzie. W dzień przebywa w ukryciu pod kamieniami, a nawet w piwnicach. Zjada ogromne ilości ślimaków i gąsienic w ogrodach, polując o zmroku i w nocy. Jest więc bardzo pożyteczna i pożądana szczególnie w ogrodach warzywnych. Ropucha zielona- jest to piękny płaz z nieregularnymi ciemnozielonymi plamami na grzbiecie. Rozmnaża się w wodzie. Tryb jej życia podobny do ropuchy szarej. Wieczorami pięknie śpiewa. Rzekotka drzewna- to jedyny w europie, przedstawiciel żab drzewnych. Mała zielona żabka o długich palcach u nóg, zakończonych charakterystycznymi przylgami, służącymi jej do utrzymania się na gładkiej powierzchni liści. W kwietniu samica składa skrzek w wodzie, po czym wychodzi na ląd i żyje na liściach drzew i krzewów. Żaba trawna -ubarwienie jej jest brunatne. Jest to gatunek lądowy, jednak skrzek składa do płytkiej wody. Występuje w lesie, na polach, łąkach i zaroślach. Żaba wodna- ubarwienie zielone w różnych odcieniach. Kształtem podobna do trawnej. Żyje nad brzegami rzeki, stawów na łąkach szerokich i przy rowach melioracyjnych. Żaba moczarowa- w okresie godowym całe ciało samca pokrywa się niebieskim nalotem. Występuje na łąkach i rozlewiskach w pobliżu rzeki w miejscach słabo zadrzewionych. Po okresie godowym kolorem podobna do żaby trawnej.
PTAKI. Najliczniejszą grupą przedstawicieli fauny są na omawianym terenie są ptaki śpiewające oraz drapieżne. Do stale gnieżdżących się należą: kos- niektóre osobniki szczególnie te bytujące w lesie, odlatują na zimę, bażant, kuropatwa- ptaki łowne, wróbel, dzięcioł średni, synogarlica, sikory-bogatka, uboga i modra, szczygieł, sójka wszystkie zimują. Dużo gatunków odlatuje na zimę w cieplejsze rejony Europy i do Afryki. Należą do nich: bocian biały, kaczka krzyżówka, gołąb grzywacz, wilga, szpak, skowronek polny, rudzik, strzyżyk, słowiki szary, pliszka siwa i żółta, pokrzewka ogrodowa. Ptaki drapieżne bytujące w lesie i w zadrzewieniach na łąkach szerokich to: jastrząb gołębiarz, myszołów zwyczajny, krogulec- zimują w swoich ostojach. Błotniak stawowy i kobuz- odlatują. Można też obserwować ptaki pojawiające się okresowo. Należą do nich: kruk, wrona siwa, czapla siwa, gawron i kawka, , które w ubiegłym stuleciu były ptakami stale gnieżdżącymi się. Obecnie bytują w innych rejonach i odwiedzają nasze tereny sporadycznie, szukając pokarmu.
MOTYLE. Należy też wspomnieć o pięknych motylach. Najbardziej kolorowe z nich to: rusałka pawik, admirał i osetnik oraz mniej okazałe jak: bielinek kapustnik, blasklik, witalnik choiniak i wiele innych.
DRZEWA I KRZEWY. Wszystkie wyżej wymienione formy życia, występują dzięki wspaniałym roślinom rosnącym na łąkach, polach, pastwiskach i w lesie.
Do największych roślin należą drzewa i krzewy. Na całym omawianym terenie rosną: dąb- najliczniej w lesie oraz przy drogach i zabudowaniach w wyniku indywidualnych nasadzeń, brzoza, grab, sosna, osika, leszczyna- rosną nie tylko w lesie, ale również przy drogach, na nieużytkach, nad rzeką i przy gospodarstwach jako indywidualne zadrzewienia. Olcha porasta łąki „szerokie” w 60 % i pastwiska. W małym zagęszczeniu oraz w pojedynczych sztukach rosną: wiąz, klon, lipa, jarząb, topola szara, topola biała, wierzba, modrzew, czeremcha, bez czarny, bez-lilak, forsycja, jaśmin, kalina, sumak i ałycza.
Niższe formy roślinności występują w lesie, na łąkach, pastwiskach i polach. Warto je oglądać ze względu na piękne kwiaty we wszystkich kolorach tęczy oraz liście w różnych formach. Rosną tu też rośliny bardzo rzadkie , będące pod częściową lub całkowitą ochroną. Spotykamy tu: podkolan zielonawy-ochrona całkowita, krwawnik pospolity- bylina lecznicza, rdest plamisty- trujący, firletka poszarpana, Haber bławatek- chwast polny, babka zwyczajna, dziurawiec zwyczajny- byliny lecznicze, poziomka pospolita, knieć błotna (kaczyniec)- bylina nieco trująca, jaskier rozłogowy- trujący, rozchodnik ostry- bardzo trujący, mak polny- chwast rosnący na polach i nieużytkach, szczególnie na nasypie kolejowym, lekko trujący, powój polny- trujący, kąkol polny- trujące nasiona, pałka wąskolistna- bylina wód stojących, rośnie w rowach na łąkach szerokich, pokrzywa zwyczajna- bylina trująca lecz po ugotowaniu uzyskuje się cenną jarzynę, bogatą w żelazo i witaminę C. Od kilku lat rośnie na drzewach jemioła pospolita- jest pasożytem drzew. Ńasiona w białej lepkiej otoczce, przyklejają się do nóg ptaków i w ten sposób rozsiewane są na inne drzewa. Drugi sposób to zjadanie nasion przez ptaki. Zjedzone nasiona przechodzą przez układ trawienny gdzie strawiona zostaje tylko otoczka a nasiona nieuszkodzone rozsiewane są przez wydalane odchody. Jemioła zawiera trującą wiskotoksynę. Konwalia majowa jest byliną rosnącą w lesie i ogródkach przydomowych, jej kwiaty są silnie pachnące, nasiona czerwone- trujące.
Zapewne nie zostały wymienione wszystkie występujące tu rośliny. Jest jeszcze wiele miejsc, gdzie można znaleźć dużo ciekawych okazów. Warto więc przyjechać do MIŁOCINA, aby podczas wędrówek doliną CIEMIĘGI podziwiać piękną okolicę i odnaleźć wiele nie wymienionych tu roślin. Spacerując po łąkach, polach, pastwiskach i lesie, mamy możliwość podglądania wspaniałej przyrody. Obserwacja życia zwierząt, szczególnie w okresie wiosenno-letnim, kiedy okolica rozbrzmiewa śpiewem ptaków, na pewno sprawi, że czas przeznaczony na pobyt w tak wspaniałym środowisku, nie będzie czasem straconym. ZAPRASZAMY więc wszystkich miłośników przyrody do odwiedzenia MIŁOCINA i czynnego spędzenia wolnego czasu w dolinie CIEMIĘGI. NAPRAWDĘ WARTO.
Literatura:
D. Aichele , Jaki to kwiat
J. Sokołowski, Ptaki Polski
J. Tykacz, Poznajemy motyl
M.Młynarski ,Płazy i gady Polski
M. Górniak , Obserwacje własne
Opr. Marian Górniak
Zapraszam do galerii zdjęć.
