Żniwa to zbiór dojrzałych roślin uprawianych na polach. W czasie małych żniw w czerwcu, zbierany jest rzepak oraz jęczmień ozimy. Żniwa duże w miesiącu lipcu, to zbiór pozostałych zbóż: żyto, pszenica, owies, jęczmień z zasiewów wiosennych.
Dawniej żniwa wykonywane były przy pomocy sierpa, którego wyparła kosa. Po kosie królowała na polach kosiarka ciągniona przez konie oraz żniwiarka również ciągniona przez konie. Była to maszyna, która skoszone zboże wiązała w snopy, przyspieszało to znacznie prace polowe.
Pracę rozpoczynające żniwa, należało rozpoczynać najlepiej w sobotę, jako, że dzień ten poświęcony był Matce Boskiej. W tygodniu były dni dobre i złe do rozpoczynania prac w polu. Obok w/w soboty, za najlepszy uważano wtorek i czwartek lub czasami środę. Poniedziałek nie wróżył nic dobrego a piątek był dniem feralnym. Jeżeli zboże na sobotę jeszcze nie dojrzało, to też trzeba było wyjść na pole i ściąć niewielką ilość i czekać na dojrzenie. Ponieważ żniwa już były zaczęte nie trzeba było czekać na odpowiedni dzień.
Do pracy ludzie wstawali z chwilą, kiedy zapiały koguty t.j. o świcie. Po śniadaniu i nakarmieniu zwierząt, wyruszano do pracy, którą przerywano około południa na krótki odpoczynek, posiłek oraz przygotowanie sprzętu do pracy popołudniowej. Po przerwie wznawiano pracę, która trwała do zachodu słońca. W zbożu bytowały kuropatwy i przepiórki. W głosach przepiórek doszukiwano się słów: pódżcie żąć, pódżcie żąć, wiosną zaś wołały: pódźcie pleć, pódźcie pleć.
Obecnie żniwa, nie są już tak uciążliwą pracą jak dawniej. Pracę wykonuje się w sposób wysoce zmechanizowany. Sierpy, kosy, kosiarki i żniwiarki, odstawiono do lamusa, a ich miejsce zajęły kombajny. Maszyny te nie tylko ścinają zboże, ale również oddzielają /młocą/ ziarno od słomy już na polu. Ziarno wstępnie oczyszczone zwożone jest do magazynów. Słomę inne maszyny tzw. prasy, wiążą w kostki lub duże baloty, które po przewiezieniu do gospodarstwa, wykorzystuje się na paszę dla zwierząt, ściółkę oraz do palenia w specjalnych piecach do ogrzewania domów.
Dawniej do młócenia zboża, używane były tzw. cepy t.j. dwa drążki drewniane, połączone kapturami ze skóry wołowej. Były też różnego rodzaju maszyny omłotowe na słomę targaną oraz prostą, wykorzystywaną do wykonywania strzechy na pokrycia dachowe. Maszyny te napędzane były kieratami ciągnionymi przez konie. Później napędzano je silnikami spalinowymi, a w miarę postępującej elektryfikacji rolnictwa, wprowadzono napęd silnikami elektrycznymi.
Finałem zakończenia żniw są dożynki. Wyplatane są wieńce z kłosów zbóż. Obok wieńca układa się kwiaty, owoce i warzywa. Jest to rodzaj podziękowania, Bogu i Matce Boskiej, za urodzaj zboża i szczęśliwy jego zbiór.
Opr. M.Górniak
